صندوق فروشگاهی نقطه تحول در شفافیت مالیاتی
صندوق مکانیزه چیست؟
صندوق فروشگاهی در واقع به رایانه کوچکی گفته میشود که دارای نرمافزار فروشگاهی بوده و به منظور ثبت اطلاعات حسابها و موجودی اجناس، نگهداری هزینه و … در یک فروشگاه مورد استفاده قرار میگیرد. صندوق مکانیزه فروش دارای نرمافزار صندوق است که باید قابلیت ثبت اطلاعات خرید و فروش روزانه نگهداری هزینه و موجودی کالا و تولید فایل الکترونیکی یا اطلاعات خرید و فروش جهت ارائه به اداره مالیاتی را داشته باشد. وجود صندوق فروشگاهی ظاهر زیبایی به مراکز فروش میبخشد و حس رضایت از خرید را به مشتری میدهد. سیستم فروشگاهی متشکل است از بارکد خوان، فیش پرینتر، لیبل پرینتر، کشو پول و نرمافزار فروشگاهی با قرارگیری در کنار صندوق فروشگاهی لمسی یا کیبوردی یک سیستم فروشگاهی کامل را تشکیل میدهند. در واقع صندوقهای فروشگاهی دستگاه های نو ظهوری هستند که به سرعت در حال توزیع و به روز شدن هستند و در هر کسب و کاری که فرایند فروش صورت می گیرد، دستگاه صندوق فروشگاهی قابل نصب و بهره گیری است.
صندوق فروش انواع مختلفی دارد که هر حرفه متناسب با نوع فعالیت خود و میزان بودجه اش مبادرت به انتخاب و خرید آن میکند بنابراین به خوبی روشن است که صاحبان مشاغل مختلف با هر میزان بودجه میتوانند بهراحتی از این وسیله ارزشمند استفاده کنند و کارهای خود را با رونق بیشتری به پیش برده و از سردرگمی و خستگی در امور خود به نحو چشمگیری بکاهند. استفاده از صندوق فروشگاهی ضمن صرفه جویی در وقت و انرژی افراد و درنتیجه جامعه، دقت و نظم امور را بالا می برد و از درصد خطا و اشتباه می کاهد که این مهم، منجر به رشد فعالیت شغلی می شود. ارائه فاکتور فروش به مشتریان، اطمینان آنها را بیشتر می سازد و موجب رفع شبهه و سوء تفاهمات احتمالی می شود. یکی از اهداف مهم استفاده از صندوق فروش، شفافیت امور مربوط به هزینه هاست چرا که از طریق ارائه فاکتور و ثبت مبادلات، فعالیت های اقتصادی قابل استناد می شوند . صندوق های فروشگاهی باید چند ویژگی را در خود داشته باشند که عبارتند از: قابلیت ارتقا ، کیفیت مناسب، به روز بودن و قابلیت استفاده از کارت های اعتباری.
مزایای استفاده از صندوق فروشگاهی
استفاده از صندوق فروش مزایای بی شماری دارد که علاوه بر موارد یاد شده می توان به مزایای زیر نیز اشاره کرد:
– دارا بودن بارکد خوان که به منظور شناسایی کالا استفاده می شود و به نحو چشمگیری در وقت مشتری و فروشنده صرفه جویی و از ایجاد صف های طولانی جلوگیری می کند.
– ساختار صندوق فروشگاهی مناسب کار متصدی آن است و به نوعی طراحی شده است که به کاربر نظم می دهد. دارا بودن کشوی پول، نمایشگر خاص مشتری و صدور فیش و … .
– از دیگر مزایای کار با این دستگاه امکان دسترسی به گزارش واقعی روزانه و آگاهی یافتن از اینکه کدام کالا پر فروش یا کم فروش تر بوده اند، صرفه جویی در هزینه ها و قابلیت نگهداری هزینه ها است.
نقش صندوق مکانیزه فروشگاهی در شفافیت مالیاتی
در همین راستا، شفافسازی مبادلات تجاری و فعالیتهای مالی، همسو با اهداف طرح تحول اقتصادی و قانون مالیات بر ارزشافزوده و اجرای تبصره یک ماده 71 قانون نظام صنفی و ماده 121 قانون برنامه پنجساله پنجم جمهوری اسلامی ایران تجهیز واحدهای صنفی به صندوق مکانیزه فروش در دستور کار قرار گرفت.همچنین قانونگذار در تبصره 2 ماده 169 قانون مالیاتهای مستقیم مودیان مالیاتی را مکلف به استفاده از صندوق فروش کرده است و برای تشویق آنان به اجرای قانون، تسهیلاتی را پیش بینی کرده است و برای متخلفان جریمه دو درصدی از فروش تعیین نموده است. شفافیت اطلاعات اقتصادی و تحقق عدالت مالیاتی، حذف چرخه عرضه کالای قاچاق در شبکه رسمی توزیع و همچنین کاهش هزینه قیمت تمام شده کالا برای اصناف با حذف واسطه های غیرضروری ، از جمله اهداف قانونگذار برای نصب صندوق فروش بوده است .
دامنه کاربرد صندوق مکانیزه فروش بسیار وسیع بوده و کلیه فعالان اقتصادی مشمول مالیات بر درآمد و مشمول مالیات بر ارزش افزوده که در بخش های تولید و توزیع واردات کالا و خدمات اشتغال دارند، را در برمی گیرد. با پیاده سازی صندوق های مکانیزه فروش در سطح واحدهای کسب و کار، ضمن تسریع، تسهیل و شفافیت مبادلات تجاری، افزایش شفافیت جریان درآمدها و هزینه های قانونی صاحبان مشاغل را نیز به همراه دارد.
از طرفی، شفافیت اقتصادی در حوزه مالیات دهی و مالیات ستانی همواره مورد توجه ویژه است. مقامات و کارگزاران نظام های مالیاتی، شفافیت اقتصادی را زمینه ای مناسب برای جمع آوری مالیات های مورد نیاز برای تامین مخارج عمومی جامعه می دانند. مودیان و مالیات دهندگان نیز آن را بستری مناسب برای تحقق عدالت مالیاتی می بینند. از این منظر، شفافیت اقتصادی را می توان از جمله مهمترین ملزومات و پیش شرط ها برای ایجاد یک نظام مالیاتی کارآمد و عدالت محور دانست. مادامی که مالیات ها بر اساس اطلاعات به دست آمده از یک اقتصاد شفاف اخذ شود و شیوه
هزینه آن نیز برای مردم ملموس و مشخص باشد، مودیان با رضایت بیشتری در فرایند پرداخت مالیات مشارکت خواهند کرد. هزینه دریافت مالیات برای دولت نیز کاهش خواهد یافت.
در این میان با توجه به اینکه این صندوق معیار درآمد فروشگاه حساب می شود، امکان دارد برخی صاحبان صنوف برای استفاده از این صندوق رغبتی نداشته باشند. ولی نباید این را فراموش کرد که با نصب این صندوق ها، احتمال اعمال سلیقه مودیان مالیاتی و یا سایر عوارض بگیران به صفر می رسد و باعث تحقق عدالت مالیاتی می گردد. الزام به استفاده از سامانه صندوق فروش که با هدف افزایش شفافیت اقتصادی و قابل رهگیری بودن تراکنش ها و معاملات مالی انجام می شود، امکان حذف دفاتر قانونی اعم از دفتر روزنامه، کل و دفتر مشاغل برای اشخاص حقیقی را فراهم می نماید. این موضوع ضمن کمک به فرآیند شناسایی و تشخیص دقیق درآمد مودیان مشمول در بخش مالیاتهای مستقیم، امکان شناسایی فعالان اقتصادی در نظام مبادلات اقتصادی، سهولت برآورد ظرفیت مالیاتی کشور،
شفاف سازی اقتصادی درطول زنجیره واردات،تولید، مصرف و مالیات های پرداخت شده مرحله قبل و به حداقل رساندن فرار مالیاتی را نیز فراهم می آورد.
به نقل از سازمان امور مالیاتی کشور