دارک استور در تجارت الکترونیک

دارک استور در تجارت الکترونیک نقش پر رنگی را ایفا می‌کند و یکی از پایه‌های مهم خرده فروشی در دنیای امروز به حساب می‌آید. دارک استور در زبان فارسی، فروشگاه تاریک معنی می‌شود و برعکس نام عجیبش، یک ایده نوآورانه و خلاقانه در دنیای کسب و کار و خرده فروشی به حساب می‌آید که بعد از پاندمی کرونا، به دلیل نیاز جامعه، رونق بسیار زیادی پیدا کرد. به زبان ساده، دارک استور از بیرون شبیه به یک فروشگاه بزرگ به نظر می‌رسد در حالی که مشتری در آن حضور پیدا نمی‌کند. به دلیل عدم حضور مشتری در دارک استورها، از فضای فروشگاه به طور بهینه‌تری استفاده می‌شود و کالاهای بیشتری در آن جای می‌گیرد. درون این فروشگاه‌ها تنها کارکنان و ماشین آلات مکانیزه وجود دارند و مشتری برای خرید، از درگاه آنلاین فروشگاه، اقدام به خرید می‌کند. در ادامه این مطلب به طور دقیق‌تر دارک استورها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

دارک استورها به مراکز توزیع اختصاصی فروشگاه‌های خرده فروشی آنلاین گفته می‌شود که نقش بسزایی در مبحث تجارت الکترونیک ایفا می‌کنند. دارک استورها به طور انحصاری برای فروش آنلاین به وجود آمده‌اند و درب آن‌ها برای مشتریان باز نیست. همین موضوع باعث شده است تا فضای بیشتری برای تأمین نیاز مشتری در فضای دارک استور وجود داشته باشد. پروسه خرید از دارک استورها توسط مشتریان اینگونه است که مشتری کالای مورد نظر خود را به صورت آنلاین از پلتفرم‌های تجارت الکترونیک آن فروشگاه انتخاب می‌کند و پس از بسته بندی، از طریق ماشین آلات، هوش مصنوعی یا کارکنان دارک استور به ماشین ارسال تحویل داده می‌شود و در نهایت به دست مشتری می‌رسد.

یکی از ویژگی‌های مهمی که دارک استور دارد، این است که نیازی نیست در خیابان‌های پر رفت و آمد و در دسترس قرار بگیرند. دارک استورها نیازی به بنرهای تبلیغاتی در فروشگاه ندارند و تمامی این‌ها هزینه‌های آن را کاهش می‌دهد. همچنین پاندمی کرونا و شرایط آن، این صنعت را رشد داد و بسیاری از مشتریان و فروشندگان، به این سبک از خرده فروشی روی آوردند.

اولین بار ایده دارک استور، در سال 2000 توسط سوپرمارکت ساینزبری در بریتانیا در جهت فروش آنلاین محصولات، مطرح شد. این فروشگاه یک مرکز توزیع خرده فروشی در نزدیکی رویال پارک لندن داشت و طولی نکشید که به دلیل پایین بودن تعداد سفارشات، بسته شد.

اصطلاح دارک استور نیز، برای اولین بار در سال 2009 برای فروش آنلاین فروشگاه‌های تسکو به کار برده شد که در آن زمان، حدود 4750 سفارش در هفته دریافت می‌کرد. تسکو تا سال 2013 شش مرکز دات کام را در لندن و اطراف آن افتتاح کرده و 47.5 درصد کل سفارشات آنلاین کل بریتانیا را از آن خود کرده بود. یکی از این فروشگاه‌ها، در سال 2013 در اریث افتتاح شد و نشریه صنعت خرده فروشی گازت، از آن نیز نام برد. فروشگاه اریث کالاهای سرد را مستقیما از یخچال به ون تحویل محصول منتقل می‌کرد. لازم به ذکر است فروشگاه اریث طیف وسعی از 30,000 محصول و قدرت پردازش 4000 سفارش در روز را دارد.

در سال 2020 اولین فروشگاه دارک استور در بروکلین، توسط آمازون با نام فروشگاه زنجیره‌ای هول فودز شروع به کار کرد. گزارش‌ها در این زمینه نشان می‌دهد، در دوره پاندمی کوید19، بیشتر از 67 درصد خرده فروش‌هایی که در آمریکا فعالیت می‌کردند، فعالیت خود را به شیوه دارک استور تغییر دادند. در نیمه اول سال 2021 بسیاری فروشگاه‌های خرده فروشی بریتانیا به دلیل پاندمی کرونا تعطیل شدند و یا فروش خود را به صورت آنلاین یا دارک استور درآوردند. طبق گزارش دیگری، 84 درصد از مردم بریتانیا، بعد از پاندمی کرونا سفارشات خود را در دارک استورها ثبت می‌کردند. پاندمی تقاضای خرید آنلاین را نیز در میان مردم افزایش داد تا جایی که اکنون، 91 درصد افراد بین 25 تا 44 ساله، خریدهای خود را از طریق دارک استور انجام می‌دهند.

دارک استورها به دلیل مزایای خوبی که دارند، روز به روز در حال افزایش هستند. این مزایا عبارت‌اند از:

• خرید آسان و امن را در شرایطی مانند شرایط دوران کرونا ایجاد می‌کند؛ چرا که نیاز نیست مشتری برای خرید در فروشگاه حضور پیدا کند.
• توزیع و تحویل کالاها در دارک استور سریع‌تر انجام می‌شود، چرا که تهیه و آماده سازی سفارشات مشتریان توسط ماشینهای مکانیزه و یا کارکنانی که تهیه سفارشات را به سرعت انجام می‌دهند، انجام می‌شود.
• تنوع کالا در فروشگاه‌های دارک استور، به دلیل وجود فضای قابل بهره برداری بیشتر برای کالاها، بیشتر است.
• دارک استورها محدودیت زمانی ندارند و در هر زمان از شبانه روز می‌توانید سفارش خود را ثبت کنید و در زمان مقرر تحویل بگیرید.
• در فروشگاه‌های دارک استور، چون تمامی خریدها به صورت آنلاین انجام می‌شود، ردیابی کالاها کار آسان‌تری است. با همین ردیابی آسان می‌تواند جمع آوری دیتا را برای فروشگاه‌ها آسان‌تر کند و در نتیجه فروشگاه کالاهای پر متقاضی‎‌تر را در بازه‌های زمانی مختلف بهتر تأمین می‌کند. به جمع آوری داده‌های مرتبط به کالاها و بررسی آن‌ها، مدیریت واحد موجودی کالا یا SKU:STOCK-KEEPING UNIT گفته می‌شود.
• در دارک استورها مدیریت انبار و کالاها راحت تر انجام می‌شود. دلیل این راحتی، این است که در فروشگاه‌ها مشتری حضور پیدا نمیکند و کالاها بدون مزاحمت مشتریان به سرعت چیده و توزیع می‌شوند.

در دنیای خرده‌فروشی، بیشتر افراد از اهمیت دارک استور در تجارت الکترونیک آگاه هستند. اما تردیدهایی در این رابطه برای بسیاری از افراد وجود دارد. بسیاری از فروشندگان معتقدند راه‌کارهای خاصی که برای فروش کالاهای خاص در خرید حضوری تاثیرگذار است، در دارک استور قابل استفاده نیستند. به عنوان مثال چیدمان بسیاری از فروشگاه‌های خرده‌فروشی به شکلی است که باعث ترغیب مشتری به خرید کالاهایی که قصد خرید آن را نداشت می‌شود. یا بسیاری از افراد معتقدند با ریشه‌کن شدن کرونا تعداد دارک استورهای فعال کاهش پیدا کند. اما لازم به ذکر است که راهکارهایی برای ترغیب خریدهای غیر ضروری مشتریان در خرید آنلاین وجود دارد که می‌تواند خرید آنلاین را سودآورتر از خرید حضوری کند. در رابطه با پایان پاندمی کرونا و کم شدن دارک استورها هم باید به اطلاع شما برسانم که بررسی‌های کارشناسان اقتصادی نشان می‌دهد که در آینده، تعداد بیشتری از این فروشگاه‌ها در سراسر دنیا افتتاح می‌شوند و مردم نیز از آن‌ها استقبال می‌کنند.